1 наурыз, Маңғыстау облысы, Мұнайлы ауданы, полиция қызметкерлері «Femina Virtute» белсендісі және құқық қорғаушысы У.Тұрдиеваны бақылауға алды. Таңертеңнен үйдің маңында сұр түсті көлік тұрды, ал қою қызыл түсті көлік айналып жүрді [1].
1 наурыз, Шығыс Қазақстан облысындағы мекемелерде 3155 адам қамауда отыр, оның 2698-і колонияда отыр, ал 457-сі тергеу изоляторында. ШҚО ҚАЖ мекемелерінде отырғандардың жалпы санынан еңбекке жарамды соталғандардың саны 1576 адам. Ақылы жұмысқа шығатын сотталғандар 61,2% немесе 964 адамды құрайды [2].
2024 жылдың 1 наурызында Қазақстан UTC+5 бірыңғай уақыт белдеуіне көшірілді. Бір жылға жуық уақыт өтті, көптеген азаматтар жаңа уақыт белдеуіне бейімделе алмады. Бұл мәселе қоғамда, әлеуметтік желілерде қызу талқылануда, азаматтар бұрынғы уақытты қайтаруды талап етуде [3].
2 наурыз, Батыс Қазақстан облысы, Ақсай қаласы, қала әкімін сайлауға тіркелген 27 923 сайлаушының 91 пайызы келмеді, сайлау учаскелеріне тек 2 517 сайлаушы келді, бұл 9,01 пайызды құрайды [4].
2 наурыз, Орал қаласы, стихиялық қар алқабынан небәрі 100 метр жерде орналасқан «Волна» саяжайының тұрғындары Қазақстан Президентіне видео-үндеу жасады. Саяжай тұрғындарды алаңдататын басты мәселе – көктемгі су тасқыны қаупі [5].
3 наурыз, Астана қаласы, Парламент депутаты М.Магеррамов Ресейдің соңынан еріп, ЛГБТ+-пен күрес аясында жыныс ауыстыруға тыйым салғысы келеді. Ол жынысын өзгерткісі келетіндерді емделуді қажет ететін «психикалық ауру адамдар» деп, олардың бұрмаланған шындықта өмір сүретінін атап өтті [6].
3 наурыз, Алматы қаласы, А.Ақкенжебаласы, ҚР ӘҚБтК-нің 488-бабының 7-бөлігі, сот феминистік қозғалыс белсендісін 2024 жылдың мамыр айында «Салтанат үшін» және «Бишімбаевқа — өмір бойына» акциясына қатысқаны үшін 10 тәулікке қамауға алды[7].
3 наурыз, Қарағанды қаласы, судья С.Аринова алқабилерге қысым көрсетіп, айыптау үкімін шығаруға мәжбүрлеген. Туыстары тергеудің айғақтарды бұрмалағанын анық көрсететін бейнематериалдарды тапсырды[8].
3 наурыз, Алматы қаласы, белсенді Б.Белялов 2025 жылдың 9 наурызында «Алматы тау бөктеріндегі алма бақтарының қалдықтарын сақтайық» деген тақырыпта жеке пикет өткізу туралы хабарлама жіберді. Әкімдік бас тартты [9].
4 наурыз, Алматы қаласы, Қазақстандағы қарақалпақ диаспорасының жетекшісі А.Мұратбай СИ-72 түрмесінде 1 жыл жазасын өтеді. Бұл экстрадициялық қамауға алу болды. Белсенді түрмедегі ұстау жағдайлары, басынан кешкендері және алдағы уақытта немен айналысатыны туралы айтып берді. «Қазақстан түрмесінде шетелдік болу -қарапайым құқықтарға ие болмау» дейді, ол[10].
4 наурыз, Алматы қаласы, қала бойынша Қылмыстық-атқару жүйесі департаменті сауалға жауап бере отырып, А.Мұратбай баяндаған СИ-72-де бірқатар проблемалардың бар екенін растады. Қылмыстық-атқару жүйесі департаменті өзіне зиян келтіру фактілерін растап, тергеу изоляторында қазіргі уақытта арнайы контингенттің сыйымдылығы шамадан тыс екенін және барлығына төсек-орынның жеткіліксіздігін мойындады[11].
4 наурыз, Астана қаласы, Бас прокуратура Қызылорда қаласында орналасқан №60 мекемеде отырған, ҚР Қылмыстық кодексінің 258, 405 баптары бойынша 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасына сотталған журналист және қоғам қайраткері Д.Мұхамедкәрімге қатысты істі тексеруге уәде берді [12].
4 наурыз, Алматы қаласы, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы Орталық Азия мен Ауғанстанның орнықты даму мақсаттары бойынша БҰҰ Аймақтық орталығын Алматыда құру туралы қарар қабылдады[13].
4 наурыз, Алматы қаласы, №1 Алматы облыстық балалар үйінің бірнеше ондаған тәрбиеленушілері мен түлектері сүйікті мекеме қабырғасына жиналып, мекеменің Қонаев қаласына көшірілуіне келіспейтіндіктерін білдірді. Наразылық қоғамда наразылық тудырып, сол күні кешке билік шешімін өзгертіп, балалар үйін Алматыда қалдырды [14].
4 наурыз, Алматы облысы, Жаркент қаласы, полиция қызметкерлері қаңтардағы тәртіпсіздіктер кезінде ұрланған бірнеше қару-жарақ қоймасын анықтады. Ішкі істер министрлігі заңсыз қаруды іздеу және тәркілеу жұмыстары жалғасып жатқанын хабарлады [15].
5 наурыз, Астана қаласы, Ұлттық экономика министрі С.Жұманғарин салық реформасы әлі қабылданбағанын, бірақ БАҚ-та оған қарсыластардың бар екенін және олардың артында жүйені өзгертуге мүдделі емес күштер тұрғанын атап өтті. Ол азаматтардың санасын өзгерту ниеті туралы айтты [16].
5 наурыз, Астана қаласы, «Диалог арқылы реформалар: Консультативтік-кеңесші органда азаматтық қоғамды институционалдық қолдау» жобасының қорытындысын шығаруға арналған іс-шараны АҚмЗСЖҚХБ өткізді[17].
5 наурыз, Астана қаласы, «Шетелдік агенттер туралы» заңның қабылдануын осыған дейін Мәжілісте көтерген Қазақстан халықтық партиясыннан Мәжіліс депутаты И.Смирнова USAID туралы кең тараған жалған ақпаратқа сілтеме жасап, дұшпандық ақпараттың мысалдарын атаудан бас тартты [18].
5 наурыз, Астана қаласы, вице-премьердің баспасөз хатшысы А.Рахимов 4vlastinfo.kz сайтының журналисі М.Жатқанбаеваны итеріп жіберіп, «барлық жерге шағымданамын» деп қорқыта бастады. Сондай-ақ А.Рахимова журналиске: «Сізбен Мәжіліс айналысады» деді[19].
5 наурыз, Алматы қаласы, Е.Нарымбай, ҚР ӘҚБтК-нің 669-бабының 1-бөлігімен сот белсендіні 5 тәулікке қамауға алды. Оған Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 174-бабы бойынша «қоғамдық, саяси және әлеуметтік-экономикалық мәселелермен айналысуға» тыйым салынған «сот шешімін орындамау» бойынша айып тағылды. Ол Facebook-те президент, бас прокурор, премьер-министр және басқа да жоғары лауазымды шенеуніктердің аты-жөні келтірілген жазбасы үшін қамауға алынды [20].
5 наурыз, Атырау облысы, Махамбет ауданында орналасқан Талдыкөл ауылының 50-ге жуық тұрғыны биліктен ауылға баратын 6,2 шақырымдық жолдың жағдайын шешуді талап етіп, наразылық акциясына шықты [21].
5 наурыз, Дөңгелек үстеліміздің бірыңғай уақыт бойынша қаулысын Үкімет аппаратына жібердік. Олар оны, алдымен Сауда және интеграция министрлігіне жіберді. Бұл олардың құзыретіне кірмейтініне байланысты, біздің шамымызға тиді. Нәтижесінде өтінішті Үкімет аппараты қабылдады. Қаулыны Президент Әкімшілігіне де жібердік. Орындаушылар тағайындалды. Шешім күтеміз [22].
6 наурыз, Өскемен қаласы, Шығыс Қазақстан облысының Әкімшілік соты, олар әлеуметтік мәселелер бойынша бейбіт жиындарды өткізу туралы бірнеше хабарламалардан бас тартумен жауап берген әкімдіктің әрекетін заңсыз деп тапты, соның ішінде бірыңғай уақыт белдеуіне қарсы митингті. Бұл туралы қала билігін сотқа берген, белсенді Л.Карташев хабарлады[23].
6 наурыз, Орал қаласы, Батыс Қазақстан облысының әкімшілік соты Орал әкімдігінің митинг өткізуден бас тарту туралы шешімін заңсыз деп тапты. Сондай-ақ судьялар қала әкіміне қазақстандықтардың бейбіт шеруге шығу құқығын бұдан әрі бұзуға жол бермеуді талап етіп, жеке қаулы шығарды [24].
6 наурыз, Маңғыстау облысы, Жаңаөзен қаласы, кәсіпорындардың бірінде жұмыс істейтін әйелдер жұмыс істеп тапқан ақшасын төлеуді талап етумен шықты. Олар күтуден шаршап, шара қолдануды ұйғарды [25].
6 наурыз, Астана қаласы, Министр А.Балаева: «Мәжіліс қабырғасында журналист М.Жатқанбаевамен болған оқиғаға журналистің аккредиттеу ережелерін бұзуы және Вице-Премьердің баспасөз хатшысының әрекеті салдарынан бірдей дәрежеде жол берілді» [26].
6 наурыз, Алматы қаласы, Қазақстандағы сөз бостандығы, ақпарат алу және тарату құқығының 2025 жылғы 27 ақпан мен 6 наурыз аралығындағы жағдайына шолу. Ақпарат «Әділ сөз» қоры дайындаған және ашық дереккөздерден алынған [27][28].
7 наурыз, Павлодар қаласы, жергілікті жоғары оқу орындарының бірінің оқу үздігі А., депрессия туралы дәрігермен кеңескені үшін өндірістік оқу тәжірибесінен өту мүмкіндігінен айырылды. Осы фактіні негізге ала отырып, зерттеу тобының кураторы қызды қоғамға қауіпті деп есептеген, бірақ дәрігерлер мен университет проректоры олай санамайды [29].
7 наурыз, Адам құқықтары жөніндегі бюроның Батыс Қазақстан облысы бойынша филиалына Орал қаласының тұрғыны (Ресейден келген мигрант) Орал қалалық ІІБ қабылдау-тарату пункті қызметкерлерінің қатыгездік танытқаны туралы арызданған[30].
6 наурыз, Алматы қаласы, «МТЛ Эксперт» ЖШС-ң бұрынғы қызметкері Ж. Тұяқбаев 2 жыл бұрын мүгедек болып қалған кәсіпорынды тексеруді талап етіп, еңбек инспекциясына арыз беру үшін «Әлеуметтік қызмет үйі» қабырғасына келді. Себебі — компанияның заңды өтемақы төлеуден оған бас тартуы [31].
7 наурыз, Алматы қаласы, «2023 жылы Уәкіл мен оның өкілдері 2,5 мыңға жуық жеке қабылдау өткізді, бұл 2022 жылғы қабылдаудан 5 есеге көп. 2024 жылғы қабылдаулардың өсуі азаматтардың қызығушылықтарын және аймақ өкілдерінің тікелей байланысқа ашықтығын растады» деген А.Ластаевтың баяндамасына пікір жазған құқық қорғаушы Б.Төреғожина: «Бізде омбудсмен мен оның қарамағындағылар керемет жұмыс істейді екен! Қалай сіздерге?», — деді[32].
7 наурыз, Көкшетау қаласы, М.Жанұзақов, белсенді әкімдікке 2025 жылдың 19 наурызында «Назарбаев және Елемесов көшелерінің атын өзгерту, прокуратура ғимаратының алдындағы Елемесов ескерткішін бұзу» тақырыбында пикет өткізу туралы хабарламаны тапсырды [33].
7 наурыз, Алматы қаласы, Н.Айтеленов, 4 наурызда Маркова көшесі 34 әкімшілік сот ғимаратының алдында 2025 жылғы 27 және 28 наурызында пикет өткізу туралы хабарлама берді. Пикет тақырыбы «Кімнің ойдан шығарған тапсырыстары (Чьи сфабрикованные заказы)» АРӘС орындайды. Әкімдік бас тартты.
8 наурыз, Алматы қаласы, «Оян Қазақстан» қозғалысының белсенділері Ж. Шаханды және Ә.Жәкібаеваны полицейлер ұстады. Олар қамауда отырған үш белсендінің Т.Еңсебектің, Ж.Секербаеваның және А.Ақкенжебаласының картонды фигурасын Панфилов көшесіне орнатқан. Олардың әрқайсысына 20 АЕК (шамамен 79 мың теңге) көлемінде айыппұл салынды, босатылды [34].
8 наурыз, Алматы қаласы, әйелдер ынтымағы мен бірлігінің символына айналған «құрақ көрпе» – дәстүрлі құрақ көрпе жасау үшін бас қосты. Солардан «Бас тартулар қабырғасын» – 8 наурызда Алматыда митингілер мен шерулер өткізуге қалалық әкімдіктің ондаған ресми бас тартуларының құрамынан композиция құрды[35].
8 наурыз, Тараз қаласы, «Болашақ плюс KZ» қоғамдық бірлестігінің өкілі, блогер Абай Жүндібаев ұсталды. 2,5 миллион теңге бопсалағаны және спорт кешені директорына шантаж жасау туралы жедел ақпарат полицейлерге келіп түсті. Блогер Facebook әлеуметтік желісінде компроматтар жариялаған, ол бопсалауға сылтау болған. ҚР Қылмыстық кодексінің 194-бабы «Бопсалау» бойынша қылмыстық іс қозғалды [36].
10 наурыз, Алматы қаласы, «Феминита» феминистік бастамасының негізін қалаушы Ж. Секербаева, ҚР ӘҚБтК-нің 488-бабының 7-бөлігі бойынша «Бейбіт жиналыстар туралы» заңды бұзды деген айыппен әкімшілік сот тағайындаған 10 тәулікке қамауға алынғаннан кейін босатылды [37].
11 наурыз, Астана қаласы, ҚР Сауда және интеграция министрі А.Шаққалиев бірыңғай уақыт белдеуіне көшудің халық денсаулығына практикалық әсеріне жүргізілген мониторинг нәтижелері туралы баяндай келе, зерттеу қазақстандықтарға кері әсердің анықталмағанын мәлімдеді [38].
11 наурыз, Алматы қаласы, Бостандық соты «Немолчи.kz» ҚҚ президенті Д.Смаиловаға қатысты С.А.Рыжаков пен Шмаковтың ар-намысы мен қадір-қасиетін қорғау туралы талап арызы бойынша ұйғарым шығарды. Д.Смаиловаға 24.10.11 күнгі жазбаны өшіріп, арызданушылардың ар-намысы мен абыройына нұқсан келтіретін ақпаратты теріске шығару міндеттелсін [39].
12 наурыз, Алматы қаласы, қазақстандық журналистерге OLX хабарландыру сайты арқылы қоңырау шалумен «шабуыл» жасалды, OLX сайтында журналистердің телефон нөмірлері көрсетілген сату туралы хабарландырулар орналастырылды. Осы жағдай И.Севостьянова, И.Ледовских, Д.Молдабеков пен Н.Дәрімбеттің басынан өтті [40].
12 наурыз, Көкшетау қаласы, Ақмола құтқарушылары жаппай жұмыстан кету туралы арыз жазып жатыр. Наразылық көңіл-күйінің көтерілуіне Шортанды ауданындағы жұмыстан босату себеп болды, онда әріптестер өздерінің бөлім басшысын жақтаған еді. Ғимаратқа жөндеу жұмыстарын қызметкерлердің күшімен жүргізбегені үшін, ол жұмыстан босатылған [41].
2025 жылдың 12 наурызында «Google» компаниясы 2022 жылы шығарылатын «Кантара» фильмінің авторлық құқығын бұзатын материалды жою туралы сұрау алды. «Google» компаниясының «бұзушыларға» жолдаған шағымында 44 сайт, оның ішінде қазақстандық БАҚ-тар да бар. Олар Қаңтар (Қазақстандағы 2022 жылғы қаңтар оқиғасы) туралы материалды алып тастауды талап етеді [42].
12 наурыз, Астана қаласы, Қазақстан Үкіметі USAID-тің елдік стратегияларын тексермекші және оның қазақстандық үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдармен қарым-қатынасын зерттемекші. Осы қарым-қатынастардың USAID мақсаттарына ықтимал әсерін бағалау үшін.» Сондай-ақ, «мүмкін жасырын схемаларды, қаражатты пайдаланудағы сәйкессіздіктерді және мүдделер қақтығысын анықтау үшін қаржылық ағындарды талдау қажет»[43].
12 наурыз, Ақтау қаласы, «М-Техсервис» ЖШС қызметкерлері ереуіл жариялап, 12 наурызда жұмысын тоқтатты. Олар жақында қызметкерлердің қысқартылатыны туралы хабардар болды — адамдар жұмыс орындарын сақтап қалуды талап етуде. Олар Қазақстан үкіметі мен «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ-на видео- үндеу жасады[44].
12 наурыз, Астана қаласы, апелляциялық сот алқасы С.Ли, О.Ли, А.Бердиева, С.Бегланов, Қ.Есенғазы, А.Пулатов, Д.Сәтжанов, Н.Тайғұловтың Астана қаласы Әкімшілік сотының ҚР Бас прокуратурасына арызын қанағаттандырудан бас тарту туралы қаулысына шағымдарын қарады. Сот шешімі: қанағаттандырусыз қалдырылсын[45].
13 наурыз, Алматы қаласы, 12-13 наурызда бірнеше журналист телефондық шабуылдарды ұйымдастырудың жаңа әдісіне тап болды, соның салдарынан олар қалыпты жұмыс істеу мүмкіндігінен айырылды. «Әділ сөз» қоры журналистер ҚР Қылмыстық кодексінің 158-бабы «Журналисттің заңды кәсіби қызметіне кедергі келтіру» бойынша құқық қорғау органдарына шағым түсіре алатынын еске салады[46].
13 наурыз, Қостанай қаласы, Қостанай облысының Қылмыстық-атқару жүйесі департаментіне адвокаттардың шалбарын шешіп, қорлайтын процедураны енгізді деген айып тағылды. «СИ-76 мекемесінде адвокаттардың құқығы өрескел бұзылып жатыр. Адвокаттар қорғаушысына барар алдында шалбарын шешіп тастауға міндеттеледі. Еліміздегі басқа уақытша ұстау изоляторларында мұндай масқара жоқ. Олар механикалық сағатты ашуды да талап етіп отыр», — деп жазды адвокат Т.Есімов [47].
13 наурыз, Қостанай қаласы, тексеру абыройды қорлаумен қатар жүрмеуі керек, деп есептейді АҚмЗСЖҚХБ филиалының директоры М.Ахметбекова. Ол СИ-76-да адвокаттың қорғаушысымен кездесу үшін шалбарын шешуге мәжбүр болған жағдайға түсініктеме берді [48].
3 наурыз, Алматы қаласы, 3 наурызда ұсталған феминист белсенді А.Ақкенжебаласы, ҚР ӘҚБтК-нің 488-бабының 7-бөлігі бойынша 10 тәуліктік әкімшілік қамауға алынғаннан кейін, босатылды. 2024 жылғы 13 наурызда Алматыдағы Арбаттағы «Салтанат үшін» маршына қатысқаны үшін [49].
13 наурыз, Астана қаласы, ЛГБТ насихатының жасөспірімдер санасына әсері туралы Денсаулық сақтау министрлігінің «есепті» жариялауы, сенсациялық петицияның бастамашысы Қазақстан ата-аналар одағының басшысы Б.Балтабаеваны Астанадағы министрлік ғимаратының табалдырығына келуге мәжбүр етті. Оның айтуынша, «Қазақстанға басқа елдер сияқты ЛГБТ насихатына тыйым салатын заң қажет» [50].
13 наурыз, Жезқазған қаласы, №62 мекеме, Н.Әлтаев, ҚР ҚК-нің 366-бабының 4-бөлігі, 10 жылға бас бостандығынан айырылған, теріс мінез-құлық дәрежесі тағайындалды. Ресми мәлімет бойынша, біз 1-ші теріс дәреже туралы айтып отырмыз, алайда, сотталғанның туыстары оның 3-ші дәрежеге дейін төмендегенін алға тартады. Айтуынша, сотталушының заттарын тінту кезінде жүз(лезвие) табылған [51].
13 наурыз, Абай облысы, Абай ауданында 10 мүмкіндігі шектеулі бала үйде білім алуда. Алайда, білім беру ұйымдары ата-аналардан қосымша психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес беруді талап етті, ол заңда қарастырылмаған. Прокуратураның наразылығынан кейін қажетсіз құжаттарды талап ету тәжірибесі тоқтатылды[52].
13 наурыз, Алматы қаласы, Қазақстандағы сөз бостандығы, ақпарат алу және тарату құқығының 2025 жылғы 6-13 наурыз аралығындағы жағдайына шолу. Шолуды «Әділ сөз» қоры ұсынған, ақпарат ашық дереккөздерден алынған [53][54].
14 наурыз, Астана қаласы, Ұлттық Құрылтай отырысында сөз сөйлеген Президент Қ.Тоқаев АҚШ президенті Д.Трамп әкімшілігінің кейбір шешімдері мен мәлімдемелеріне қатысты өз пікірін білдірді. Оның пікірінше, «жаһандылық өзектілігін жоғалтады, мемлекеттік ұлтшылдық, ықпал ету салаларын бөлуге ұмтылу, әлемдік саясатты аймақтандыру алдыңғы қатарға шығады» [55].
14 наурыз, Астана қаласы, Президент Қ.Тоқаев Ұлттық Құрылтайдың IV сессиясында: «Мемлекеттік басқаруды жеңілдететін, логистиканы және көптеген бизнес-процестерді оңтайландыруға көмектесетін бірыңғай сағаттық белдеу болуы керек. Менің ойымша, бұл жерде талқылауды аяқтау керек, сонымен қатар, бұл мәселені саясаттандыруға болмайды», — деді Қ.Тоқаев[56].
14 наурыз, Алматы қаласы, қалалық сотта «Отбасы банкі» АҚ бұрынғы қызметкері М.Ілешевтің банкке қарсы шағымы қаралды. Ол жалақыны кемсітуді жоюға тырысқан. Сот апелляциялық шағымды қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім шығарды [57].
17наурыз, Астана қаласы, белсенді А.Сәбитов, ҚР ӘҚБтК-нің 434-бабының 1-бөлігі бойынша ұсақ бұзақылық жасағаны үшін полиция қызметкерлерімен ұсталып, 10 тәулікке қамауға алынды[58].
17 наурыз, Қарағанды облысы, Теміртау қаласында халықтың әлеуметтік осал топтарын, соның ішінде жетім балаларды баспанамен қамтамасыз етуге қатысты тағы бір жанжал шықты. Көп жылдар бойы баспана күткен жұрт ақыры қолына тиді, бірақ қуаныш тез көңілдің түсуіне ауысты [59].
17 наурыз, Тараз қаласы, Жамбыл облыстық соты «КААН» ЖШС супермаркетінің «Taraznews.kz» журналисі мен Тараз қаласының тұрғынына қатысты талап арызын қараусыз қалдыру туралы экономикалық соттың шешімін өзгеріссіз қалдырды[60].
18 наурыз, Алматы қаласы, «Алматы қаласы Түрксіб ауданының прокуратурасы Түрксіб аудандық полиция бөлімінің ғимаратында азамат «К»-ны азаптау фактісіне қатысты Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 146-бабы, 3-бөлігі, 1-тармағы «Алдын ала сөз байласу арқылы адамдар тобының немесе адамдар тобының азаптауы» бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді бастады [61].
18 наурыз, Астана қаласы, Қазақстан билігі АҚШ халықаралық даму агенттігінің (USAID) қызметіне егжей-тегжейлі талдау жасайтын болады[62].
18 наурыз, «Америка дауысы» мен «Радио Азаттық» (Қазақстандағы – «Азаттық радиосы») қызметі мен жұмысын қаржыландыруды тоқтату туралы шешімді Америка Құрама Штаттарының демократия және адам құқықтары қағидаттарын ілгерілетудегі мүдделеріне қайшы келеді деп санаймыз», – деп мәлімдеді Қазақстандағы бірнеше құқық қорғау қозғалыстары[63].
18 наурыз, Астана қаласы, «Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы» ЛГБТ+ туралы пәтуа шығарды. «Шариғат бойынша ерлер мен әйелдердің бір жынысты қатынасы харам болып саналады. Бұл азғындықтың ең сорақысы, шайтанның лағынет ісі. Олардың мәңгілік өмірдегі жазасы ауыр», — делінген пәтуада[64].
18 наурыз, Тараз қаласы, №2 қалалық соты волонтёр В.Кольченковаға тіл тигізгені үшін Т.Нұрматоваға қатысты істі қарады. Сот сотталушыны ҚР ҚК-нің 131-бабының 2-бөлігімен кінәлі деп танып, оған 73 840 теңге көлемінде айыппұл салып, жәбірленушінің азаматтық талап арызын ішінара қанағаттандырып, Т.Нұрматовадан моральдық зиянды өтеу ретінде 50 000 теңге, заңгерлік қызметтері үшін 200 000 теңге өндіруді міндеттеді[65].
18 наурыз, Астана қаласы, Қазақстанның бірнеше өңірінде бірден әлеуметтік тұрақсыздық орын алуы мүмкін және наразылық акцияларының жоғары қаупін жоққа шығаруға болмайтынын ескертті Ұлттық экономика министрлігі, оның басшысы америкалық USAID-тың елдегі қызметіне талдау жариялады[66].
19 наурыз, Алматы қаласы, Алматы полициясының қабылдау бөлімінде бұрынғы полиция қызметкері Б.Лебаев жеке пикет өткізді, ол, қылмысты жасыру, сыбайлас жемқорлық және азаматтардың өтініштерін елемеу фактілерін айтып полиция қызметкерлерін айыптады [67].
19 наурыз, Астана қаласы, Парламент мәжілісі, Қазақстан халық партиясы «Шетелдік агенттер туралы» заң жобасын әзірлеуші ретінде қатысады. Бұл туралы Мәжіліс дәлізінде осы партиядан сайланған депутат И.Смирнова баяндады [68].
19 наурыз, Астана қаласы, Парламент Мәжілісі, «Ескі Қазақстан билікті наразылық сезімі арқылы қайтаруды армандайды», — деп есептейді депутат Е.Бапи[69].
19 наурыз, Атырау қаласы, Қазақстанда әуежай арқылы шекараны кесіп өту кезінде, белгілі грузин саясаткері, Аджария үкіметінің бұрынғы төрағасы Леван Варшаломидзе ұсталды. Кейін ол босатылып, Қазақстаннан кетуге мүмкіндік алды[70].
19 наурыз, Атырау қаласы, Қазақстанның азаматтық қоғамынан Өндіруші салаларының ашықтығы бастамасында (ӨСАБ) ел мәртебесінің тоқтатылуына байланысты Президент Қ.Тоқаевқа ашық үндеуі. ӨСАБ мүшелігін тоқтата тұрудың жүйелі проблемасына назар аударады[71].
20 наурыз, Атырау облысы, Қарабатан кенішінде «Kazakh Construction Group» ЖШС компаниясының 130-150-ге жуық жұмысшысы болашақ газ өңдеу зауытының құрылыс алаңына жиналып, жалақыны көтеруді талап етті [72].
20 наурыз, Шығыс Қазақстан облысы, «2025 жылдың 20 наурызынан бастап Өскемен қаласында мемлекеттік органдар мен бюджеттік ұйымдардың жаңа жұмыс кестесі күшіне енеді. Жаңа ережеге сәйкес жұмыс күні сағат 08:00-де басталып, 17:30-да аяқталады[73].
20 наурыз, Семей қаласы, ағымдағы жылдың басынан бері Абай облысында тұрмыстық қызмет саласындағы құқықбұзушылықтар үшін 1072 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды. Көп жағдайда біз отбасылық жанжалдар, агрессивті мінез-құлық және белгіленген тыйымдарды бұзу туралы айтылуда[74].
20 наурыз, Алматы қаласы, қылмыстық іздестірудің бұрынғы қызметкері Б.Лебаев Алматы қалалық прокуратурасының қабылдау бөлмесінде тағы да оңаша пикетке шықты. Пикет небәрі бірнеше минутқа созылды, содан кейін оны полиция ұстады. Кейін әкімшілік сотта Б.Лебаев 5 тәулікке қамауға алынды [75].
20 наурыз, Маңғыстау облысы, белсенді У.Тұрдиева: «Маған Ақтау қалалық полиция майоры Орманова Аружан телефон соғып, үстімнен сот орындаушысы М.Мұратованың арызы жазылғанын айтты. Осы арыз бойынша полиция менің үстімнен ҚР ҚК 190-бабы (мошенничество) және «Каспий Банкі» АҚ несиесін төлемегені үшін ҚР ҚК 430-бабы (сот үкімін орындамау) бойынша қылмыстық іс қозғағалы жатыр» [76].
20 наурыз, Астана қаласы, Мемлекеттік кірістер комитеті шетелден қаржыландыру алатын тұлғалардың жаңартылған тізімін жариялады. Ведомстваның мәліметінше, 2024 жылы 218 субъектілер 27 миллиард теңгеден (54 миллион АҚШ долларынан) астам сомаға шетелдік көздерден ақша немесе мүліктің түсуі туралы ақпарат берген [77].
20 наурыз, Алматы қаласы, Қазақстандағы сөз бостандығы, ақпарат алу және тарату құқығының 2025 жылдың 13 наурызы мен 20 наурызы аралығындағы жағдайына шолу. Шолу «Әділ сөз» қорымен ұсынылған, ақпарат ашық дереккөздерден алынған [78][79].
20 наурыз, Қостанай қаласы, адвокат Дамир Марденов Қостанайдағы тергеу изоляторында тексеру орнына тінту жүргізіліп, шалбарын ғана емес, іш киімін де шешуге мәжбүрлегенін мәлімдеді [80].
21 наурыз, Көкшетау қаласы, белсенділер Қ.Мұхамеджанов пен У.Негметов, ҚР ӘҚБтК-нің 488-бабының 7-12-бөлігімен 6 тәулікке қамауға алынды. Негіздеме: әлеуметтік желі арқылы қала және облыс тұрғындарын 2025 жылдың 23 наурызында бағаның өсуіне қарсы митингке шақырғаны үшін [81].
22 наурыз, Орал қаласы, М.Ескендірова, сот үкімін орындамағаны үшін ҚР ӘҚБтК-нің 669-бабының 1-бөлігімен 5 тәулікке қамауға алу туралы сот үкім шығарды [82].
24 наурыз, Қостанай қаласы, Қазақстанның Жастар ақпарат қызметі өзінің 11-ші кеңсесін ашты. «Біз ашылдық, себебі жергілікті азаматтық қоғам өкілдері бастама көтерді, ҚЖАҚ ел игілігі үшін жұмыс істейтін жастар көшбасшыларын қалыптастырады», — деп хабарлады даму жөніндегі директор Т.Меңдібай [83].
25 наурыз, Астана қаласы, Ташкенттің өтініші бойынша ұсталып, 12 ай экстрадициялық қамауға алынғаннан кейін, қарақалпақ белсендісі Расул Жұманиязов Астанадағы тергеу изоляторынан босатылды [84].
26 наурыз, Қазақстан Еуразиялық экономикалық одақ пен Орталық Азия елдері арасында демократия индексі бойынша Армения мен Қырғызстаннан артта қалды. Мәселен, Қырғызстан 111-ші, Қазақстан 118-ші орында. Армения ең жоғары демократия индексіне ие, 82-ші орында, режимі авторитарлық деп танылған көршілес елдерге қарағанда, бұл елге гибридті режимі бар елдер санатында болуға мүмкіндік береді [85].
26 наурыз, Семей қаласы, Семейдегі қалалық қоғамдық кеңестің кезекті отырысында бюджеттің атқарылуы туралы мәселе қаралды. Бюджет комиссиясы бұған дейін атқарушы органдар тарапынан өрескел заң бұзушылықтар және Бюджет кодексінің талаптары орындалмағанын алға тартып, есеп беруден бас тартқан болатын. Талқылау кейінге қалдырылды, өйткені құжатты қазіргі қалпында бекіту оларды заңды бұзуға мәжбүр ететін еді [86].
26 наурыз, Астана қаласы, мәжіліс депутаты М.Бәшімовтің айтуынша, Жоғарғы есеп палатасы 2022 жылдың тамыз айынан бері жүргізілген тексерулердің нәтижелерін құпия деп жарияламай отыр. Атап айтқанда, ауыл шаруашылығындағы тексерулер, Міндетті медициналық сақтандыру қорының қызметіне қатысты мәселелер бойынша, сондай-ақ Назарбаев Университетіндегі сатып алулар мен шығыстар туралы деректер жоқ», — деді депутат [87].
26 наурыз, Атырау облысы, Махамбет ауданы әкімдігінің ғимараты алдында наразылық акциясы өтті. Ақтоғай ауданына қарасты Кеңөріс ауылының тұрғындары алапат су тасқынынан кейін уәде етілген өтемақыны әлі де ала алмай отырғандарына наразылықтарын білдірді. Бір жылға жуық уақыттан бері олардың үйлері су астында қалып, малдары далада қалды [88].
26 наурыз, Астана қаласы, Мәжіліс депутаты М.Бәшімов Жоғарғы есеп палатасынан 2022-2024 жылдары жүргізілген тексерулердің барлық нәтижелерін жариялауды талап етеді. Сәрсенбі күні палатаның жалпы отырысында ол мәлімдегендей, бұл ақпарат құпияға жатпайды және ішкі пайдалануға арналған, өйткені ашықтық заңмен қамтамасыз етілуі тиіс [89].
26 наурыз, Степногорск қаласы, №4 мекеме, М.Жыланбаев, ҚР ҚК 258, 405 баптарымен 7 жыл бас бостандығынан айырылған, белсенді өзінің құқықтарының бұзылуына наразылық білдіріп, қайтадан аштық жариялады, оған жүгіруге және сурет салу мен ағаш ұсталығына тыйым салынған [90].
27 наурыз, Қызылорда қаласы, №60 мекеме, Д.Мұхамедкәрім, ҚР ҚК 258, 405 баптары бойынша 7 жыл бас бостандығынан айырылған, «Мен 2 ауыр бап бойынша жаза алып, қарапайым журналист деңгейінен саясаткер деңгейіне көтерілгенімді мақтан тұтамын. Менің күресім осымен тоқтаған жоқ» [91].
27 наурыз, Астана қаласы, Қазақстанда спортшылары арасындағы экстремизм мен терроризмге қарсы күрес жүреді, деп хабарлады Туризм және спорт вице-министрі С.Жарасбаев [92].
27 наурыз, Самарқанд қаласы (Өзбекстан), «Еуропалық Одақ 2025 жылдың 3 және 4 сәуірінде Өзбекстанның Самарқанд қаласында өтетін бірінші ЕО-Орталық Азия саммитінде Орталық Азия елдерімен өсіп келе жатқан қарым-қатынасының орталығына адам құқықтарын қоюы керек», — деп мәлімдеді бүгін Human Rights Watch [93].
28 наурыз, Астана қаласы, қалалық соттың апелляциялық алқасы студент И.Бектұрованың Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігіне талап арызы бойынша Астана қаласы әкімшілік сотының 2024 жылғы 17 желтоқсандағы шешіміне берген шағымын қанағаттандырудан бас тартты. Бұл шешім өзгеріссіз қалдырылып, талап арыздар қанағаттандырылған жоқ [94].
28 наурыз, Астана қаласы, Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі жанындағы «Адам өлшемі бойынша диалог платформасы» (CDPHD) консультативтік-кеңесші органында мемлекеттік органдардың өкілдері, құқық қорғаушылар мен сарапшылар Қазақстан БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі кеңесіне баяндаманы ұсынғаннан кейін ағымдағы жылдың қаңтар айында алынған ұсыныстарды талқылауды жалғастырды [95].
28 наурыз, Қостанай қаласы, С.Зинченко, сот шешімімен қостанайлық тұрғыннан сепаратизм туралы айыптағаны үшін кешірім сұрады. Фотосурет ретінде қорытынды бөлімді тіркеп, сот шешімін орындау үшін пост жазғанын баса айтты. Зинченко өз жазбасында «Тетьяна Г. сепаратист емес екенін және өзінің қателескенін» мәлімдеді [96].
29 наурыз, Астана қаласы, «Соңғы кездері мен жабайы саяси маскарадты байқап жүрген сияқтымын. Алдымен президент, содан кейін депутаттар, енді мемлекеттік кеңесші елес жаулар: халықтың имандылығына өлімші қауіп төндіретін және халыққа жат құндылықтарды таңатын қазақстандық ҮЕҰ туралы шындап айтып жатыр», — деп хабарлады Диана Окремова [97].
31 наурыз, Ақтау қаласы, жергілікті полиция қызметінің мәліметінше, 2024 жылы тұрмыстық құқық бұзушылық туралы 400-ден астам хаттама қаралып, 135 адам әкімшілік жауапкершілікке тартылды [98].
31 наурыз, Астана қаласы, ҚР Сенатында экономиканы қаржыландыру моделін өзгерту мәселесіне арналған үкімет сағаты өтті. Алайда шараға журналистер шақырылмады – алдын ала сұрау салу әрекеттеріне қарамастан бірде-бір БАҚ аккредитациядан өтпеді[99].
31 наурыз, Атырау қаласы, сотта ҚР ӘҚБтК-нің 434 бабының 1 бөлігі бойынша істер қаралды. Азаматша Н. 15 тәулікке қамауға алынды. Азаматша А.-ға 78 640 теңге айыппұл салынды. Кәмелетке толмаған Х.-ның заңды өкіліне 39 320 теңге айыппұл салынды. 2025 жылдың 23 наурызында Атырау қаласында никаб киген үш қыз арабша жазуы бар мемлекеттік тудың фонында суретке түскен [100].
31 наурыз, Қарағанды облысы, Теміртаудың оң жағалауының тұрғындары Президент Қ.Тоқаевқа: «Тыңдап тұрған Қазақстан, бізді тыңда!» деп үндеу тастады. Тұрғындар жергілікті шенеуніктер мен депутаттардың жылдар бойы әрекетсіздігінен шаршаған. Тұрғындар өтініштері құлақ аспай, мәселелері шешілмей жатқанына шағымданады[101].
31 наурыз, Астана қаласы, қазақстандық блогерлермен әлеуметтік желілерде ұтыс ойынын өткізудің заңсыздығы туралы түсіндіру жұмыстары жүргізілуде, деп хабарлады Премьер-Министрдің орынбасары С.Жұманғарин. Шенеунік заңбұзушылықтарды анықтау үшін интернет кеңістігі тәулік бойы бақыланады деп сендірді[102].
31 наурыз, Өскемен қаласы, «Қазақстанда азаматтығы жоқ болу өз алдына оңай емес. Азаматтығы болмай жабық мекемелерде жатқандар немесе менталды клиникаларға жатқызуды қажет ететіндер үшін бұл әлдеқайда қиын», — дейді БҰҰ БЖКБ жобасының заңгері А.Адоянов [103].
31 наурыз, Алматы қаласы, «OLX» мобильді қосымшасының әкімшілігі журналистердің телефондары көрсетілген жалған хабарландырулардың авторын бермеді. 2025 жылдың наурыз айының ортасында Respublika.kz.media сайтымен жұмыс істейтін журналистерге телефон қоңырауларымен шабуыл жасалды[104].
[1] https://web.facebook.com/groups/ActivistsNotExtremists/posts/4067886866863899/
[2] https://bureau.kz/novosti/terpenie-i-trud-vse-peretrut/
[3]https://www.kt.kz/rus/culture/na_etoy_nedele_ispolnyaetsya_god_kak_kazahstan_pereveli_na_1377974785.html
[4] https://www.instagram.com/p/DGu4mBFtpXw/?igsh=MWN6bHd0aXAyZm0yMA==
[5] https://www.instagram.com/umarovnews.kz/reel/DGtQ0-lO5Ou/
[6] https://rus.azattyq.org/a/kazahstan-deputaty-zapretit-smenu-pola/33332600.html
[7] https://kaztag.kz/ru/news/10-sutok-administrativnogo-aresta-prisudil-sud-eshche-odnoy-aktivistke-feministskogo-dvizheniya
[8]https://www.facebook.com/inga.imanbay/posts/pfbid02LcBNamrsxrh8aPradCbHjaUMV1t9grJ1YJPbLeqvEBB2ctyCcRdcbUwvrDAEidczl?_rdc=1&_rdr#
[9] https://www.facebook.com/watch/?v=1003342825182067
[10] https://rus.azattyq.org/a/akylbek-muratbay-o-gode-zhizni-v-kazahstanskoy-tyurme/33334023.html
[11] https://rus.azattyq.org/a/v-sizo-almaty-nehvatka-mest-problemy-s-lekarstvami-arestanty-rezhut-sebe-veny/33335626.html
[12] https://kaztag.kz/ru/news/genprokuratura-poobeshchala-proverit-delo-dumana-mukhamedkarima
[13] https://kaztag.kz/ru/news/regionalnyy-tsentr-oon-po-ustoychivomu-razvitiyu-budet-uchrezhden-v-almaty
[14] https://bureau.kz/goryachee/ne-na-teh-napali/
[15] https://press.kz/novosti/v-kazahstane-nashli-oruzhie-ukradennoe-vo-vremya-yanvarskih-sobitiy
[16] https://bes.media/news/serik-zhumangarin-nameren-modernizirovat-soznanie-kazahstantsev-on-viskazalsya-o-kritikah-nalogovoy-reformi/
[17] https://www.facebook.com/watch/?v=623776120641109
[18] https://kaztag.kz/ru/news/podnyavshaya-temu-vrazhdebnoy-informatsii-v-mazhilise-smirnova-otkazalas-privesti-ee-primery
[19] https://4vlastinfo.kz/news/konflikt-na-press-konferencii-zhurnalistke-ugrozhali-posle-neudobnyh-voprosov
[20] https://vlast.kz/novosti/64148-sud-v-almaty-otpravil-aktivista-ermeka-narymbaa-pod-arest-na-pat-sutok.html
[21] https://www.instagram.com/azh.news/p/DG3SNFas0zW/?img_index=1
[22] https://www.facebook.com/vernut.vrema.nazad.peticia.protiv.edi/posts/122152684532392214
[23] https://rus.azattyq.org/a/sud-v-vostochnom-kazahstane-priznal-nezakonnymi-otkazy-akimata-v-soglasovanii-mitingov-/33338325.html
[24] https://www.uralskweek.kz/2025/03/17/sud-v-zko-podtverdil-kazaxstancy-mogut-mitingovat-akimat-obyazan-obespechit-eto-ix-pravo/
[25]https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid0ufuqqnTtvbTABZaHzUwXtQZrvNuJis8BsVghaWMe3k5vkdcfo7c4WWd2q5W2gMsVl&id=100077124002517
[26] https://www.facebook.com/100000425144626/posts/9995584320465640/?mibextid=rS40aB7S9Ucbxw6v
[27] https://adilsoz.kz/weekly-monitoring/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-27-fevralya-po-06-marta-2025-.html
[28] https://tirek.info/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-27-fevralya-po-06-marta-2025-goda/
[29] https://bureau.kz/novosti/depressiya-ne-povod-dlya-otkaza/
[30] https://bureau.kz/novosti/zakryvali-i-budem-zakryvat/
[31] https://bureau.kz/novosti/ekspert-po-travmam/
[32]https://www.facebook.com/toregozhina/posts/pfbid02seEqv9JtbZWe3nXfnzdpgbTwB45ETBLK4ADrY8eueCyEPRr5NpKr3eacoHTTHdEl?_rdc=1&_rdr#
[33]https://web.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02zemnCKkvYrnbQJukLetKxnAxnVqa3cukP79ZGsmuajLxDQ4ydSKd5JkhawNkU54El&id=100011150490336
[34] https://vlast.kz/novosti/64187-v-almaty-policia-zaderzala-aktivistok-oyan-qazaqstan.html
[35] https://vlast.kz/fotoreportazh/64188-zensiny-sozdali-krak-krpe.html?fbclid=IwY2xjawI60aBleHRuA2FlbQIxMQABHVEgQlf9-e4tUwMWjLe-9BP7hbYN8jIVXorRFYA-leEPrUtdwQGk8goDjg_aem_dibHr-nqdPKA0FG4WUl3Uw
[36] https://www.instagram.com/taraznews.kz/p/DG-IzaJsXyz/
[37] https://rus.azattyq.org/a/zhanar-sekerbaeva-vyshla-na-svobodu-posle-10-sutok-ee-arestovali-nakanune-8-marta/33344005.html
[38] https://rus.azattyq.org/a/issledovanie-pravitelstva-ne-vyyavilo-negativnogo-vozdeystviya-perevoda-vremeni-na-naselenie-kazahstana/33343657.html
[39] https://t.me/AdalSotKz/2228
[40] https://kaztag.kz/ru/news/kazakhstanskikh-zhurnalistov-atakovali-zvonkami-cherez-olx
[41] https://www.instagram.com/nayzakokshe/p/DHDINqKoFN8/?img_index=1
[42] https://respublika.kz.media/archives/142605
[43] https://respublika.kz.media/archives/142561
[44] https://www.lada.kz/society/135893-inostrantsy-stali-chashche-vybirat-mangistau-dlia-zhizni.html
[45] https://t.me/AdalSotKz/2229
[46] https://tirek.info/zayavlenie-fonda-adil-soz-po-povodu-telefonnyh-atak-na-zhurnalistov/
[47] https://kaztag.kz/ru/news/kostanayskiy-oblduis-obvinili-vo-vvode-unizitelnoy-protsedury-snyatii-shtanov-s-advokatov
[48] https://kaztag.kz/ru/news/pravozashchitnik-o-snyatii-shtanov-advokatom-v-kostanae-dosmotr-ne-dolzhen-unizhat-dostoinstvo
[49] https://rus.azattyq.org/a/esche-odna-arestovannaya-pered-8-marta-fem-aktivistka-vyshla-na-svobodu-posle-admaresta/33347504.html
[50] https://bes.media/news/soyuz-roditeley-kazahstana-vspoloshilsya-iz-za-otchyota-minzdrava-ob-lgbt-8372c5/
[51]https://bes.media/news/bivshemu-vitse-ministru-truda-nurzhanu-altaevu-v-kolonii-prisvoili-otritsatelnuyu-stepen-povedeniya-895f96/
[52] https://semeyainasy.media/2025/03/13/v-oblasti-abaj-prokurory-dobilis-otmeny-neobosnovannyh-trebovanij-gosudarstvennyh-organov/
[53] https://adilsoz.kz/weekly-monitoring/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-06-po-13-marta-2025-goda-.html
[54] https://tirek.info/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-06-po-13-marta-2025-goda/
[55] https://rus.azattyq.org/a/tokaev-zayavil-o-navyazyvanii-mnogim-stranam-tak-nazyvaemyh-demokraticheskih-tsennostey-vklyuchaya-lgbt-/33348020.html
[56]https://rus.azattyq.org/a/tokaev-prizval-zavershit-diskussii-o-edinom-chasovom-poyase-v-kazahstane/33347791.html
[57] https://t.me/AdalSotKz/2233
[58]https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid034hMugUc2m6aDtfoUeo9pyQM8Kvjwnb7LbGKAkAgp1EwUcbSAvD9rnQa2nwCtaxYvl&id=100077124002517
[59] https://kmsu.kz/tpost/48vx20abx1-v-temirtau-sirotam-i-sotsialno-uyazvimim
[60]https://www.facebook.com/taraznews.kz/posts/pfbid02yYztRZ2ecpqgpKr4tdUqFAUSTEJcwJRgUW5xtwGscXBnmsv8Tse3rxHZWkjvRm1Yl
[61] https://rus.azattyq.org/a/33368477.html
[62] https://kaztag.kz/ru/news/vlasti-kazakhstana-namereny-detalno-proanalizirovat-deyatelnost-usaid
[63] https://www.facebook.com/groups/ActivistsNotExtremists/posts/4084749511844301/
[64] https://www.instagram.com/p/DHWIlY_IYUN/?img_index=1
[65] https://www.instagram.com/taraznews.kz/reel/DHWLQlGA_ix/
[66] https://youtu.be/eE8vWjmjD7M?si=Xmj6lKh2f5z8N_Ex&t=316
[67] https://bureau.kz/novosti/byvshij-operativnik-dobivaetsya-reabilitaczii/
[68] https://vlast.kz/novosti/64342-narodnaa-partia-kazahstana-razrabotaet-zakonoproekt-ob-inoagentah.html
[69] https://kaztag.kz/ru/news/staryy-kazakhstan-mechtaet-vernutsya-cherez-protesty-bapi
[70] https://kaztag.kz/ru/news/blizkiy-soratnik-saakashvili-zaderzhan-v-kazakhstane
[71] https://azh.kz/ru/news/view/113433
[72] https://azh.kz/ru/news/view/113505
[73] https://flashpress.kz/blog/flash/178710.html
[74] https://semeyainasy.media/2025/03/29/bolee-1000-deboshirov-nakazany-za-bytovye-pravonarusheniya-v-oblasti-abaj/
[75] https://bureau.kz/novosti/raz-na-raz-ne-prihoditsja/
[76] https://www.facebook.com/groups/ActivistsNotExtremists/posts/4086899691629283/
[77] https://rus.azattyq.org/a/komitet-gosdohodov-kazahstana-obnovil-spisok-poluchayuschih-finansirovanie-iz-za-rubezha/33353705.html
[78] https://adilsoz.kz/weekly-monitoring/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-13-po-20-marta-2025-goda-.html
[79] https://tirek.info/narusheniya-svobody-slova-v-kazahstane-s-13-po-20-marta-2025-goda/
[80] https://www.instagram.com/reel/DHaC4HkNUay/?igsh=MWlobDQ3Mmk5ZXJ6aQ%3D%3D
[81]https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=2320933851621609&id=100011150490336&mibextid=wwXIfr&rdid=WG6zA3lQigh4wQFg#
[82] https://www.facebook.com/groups/ActivistsNotExtremists/posts/4088948391424413/
[83] https://www.ng.kz/modules/news/article.php?storyid=55497
[84] https://rus.azattyq.org/a/33363776.html
[85] https://ranking.kz/reviews/world/kazahstan-po-indeksu-demokratii-sredi-stran-eaes-i-tsa-ustupaet-armenii-i-kyrgyzstanu.html
[86] https://semeyainasy.media/2025/03/26/zhestkij-razbor-obshhestvennyj-sovet-otkazalsya-utverzhdat-ispolnenie-byudzheta/?fbclid=IwY2xjawJRSr5leHRuA2FlbQIxMQABHSuWrVUFywzCTIFHOrQ_nHdah-8-sw24HBVngZEh0Vh4nGveOR6yxJGhlw_aem_4FfMaZguyuhQ2dorwS3FvQ
[87] https://bes.media/news/opublikovat-rezultati-proverki-nazarbaev-universiteta-trebuet-deputat-u-visshey-auditorskoy-palati/
[88] https://azh.kz/ru/news/view/113707
[89] https://vlast.kz/novosti/64397-deputat-mazilisa-potreboval-ot-vyssej-auditorskoj-palaty-opublikovat-rezultaty-proverok-gosorganov.html
[90]https://web.facebook.com/toregozhina/posts/pfbid02tBs7UD73c9KzwgKkx4rX4rUhVAkpngh1APixRAKT15e7Madns7weF6CHTYXBwqsUl
[91] https://rus.azattyq.org/a/zhurnalist-duman-muhammedkarim-o-presledovanii-i-zakrytom-sude-nad-nim/33361558.html?fbclid=IwY2xjawJSimNleHRuA2FlbQIxMQABHeN-O3IX7PZNqbKeka7eShk5xrpTv6Ex3AIC5Purnof4PGCpNKcv7xGFYA_aem_9f5bi9AIEjfGfTBuFTUAoQ
[92] https://kaztag.kz/ru/news/s-ekstremizmom-i-terrorizmom-sredi-sportsmenov-budut-borotsya-v-kazakhstane
[93] https://www.hrw.org/news/2025/03/27/eu/central-asia-deepening-ties-should-center-human-rights
[94] https://bureau.kz/novosti/sud-protiv-pavodkovoj-kvoty/
[95] https://bureau.kz/novosti/za-nashih-prekrasnyh-dam/
[96] https://www.ng.kz/modules/news/article.php?storyid=55522
[97]https://www.facebook.com/lmc.kz/posts/pfbid0yhxo7dL9HX8ccYAxWQj6G7ksZaWPJzEXVwAAbYLBRUrvCKDLpCL7dA3YFimQu8q4l
[98] https://www.the-village-kz.com/village/city/news-city/39865-za-bytovoe-nasilie-k-administrativnoy-otvetstvennosti-privlekli-135-zhiteley-mangistau-v-2024-godu
[99] https://bes.media/news/zhurnalistov-ne-pustili-na-obsuzhdenie-novoy-modeli-finansirovaniya-ekonomiki-v-senate-45a232/
[100] https://azh.kz/ru/news/view/113772
[101] https://www.instagram.com/reel/DHyXNMdtlRE/?igsh=YWpjdjA0MDFpMXdu
[102] https://informburo.kz/novosti/kazaxstanskix-blogerov-predupredili-o-strafax-za-rozygrysi-v-socsetiax
[103] https://bureau.kz/novosti/bez-grazhdanstva-bez-nadezhdy/
Обсуждение закрыто.